Grensoverschrijdende infrastructuur in het havengebied van North Sea Port: maak van de grens een drempel

Deze week (20-22 juni 2023) vindt het staatsbezoek van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima aan België plaats. Tegelijkertijd is er een economische missie ‘Klimaattechnologie’ van Nederland naar België onder leiding van minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Liesje Schreinemacher. Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, is zakelijk missieleider.

Vijf jaar North Sea Port

“We vieren als North Sea Port dit jaar ons 5-jarig bestaan als grensoverschrijdende fusiehaven tussen de voormalige havens van Gent en van Zeeland (Vlissingen, Borssele en Terneuzen). Als North Sea Port, de 3e Europese haven inzake toegevoegde waarde (12,6 miljard euro) en de tiende inzake goederenoverslag, nemen we deel aan deze economische missie”, zegt Daan Schalck, CEO van North Sea Port. “We zijn derhalve mee op missie naar ons andere moederland.” North Sea Port is bovendien de grensoverschrijdende haven die recent door Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander bij de Belgische pers werd omschreven als hét goede voorbeeld van Belgisch-Nederlandse samenwerking.

North Sea Port: dé Nederlands-Belgische samenwerking rond klimaat en industrie

“In ons havengebied hebben wij tal van internationale industriële bedrijven die volop investeren. Industrie die zich ook grensoverschrijdend heeft verenigd in Smart Delta Resources met heel concrete samenwerkingsprojecten rond CO2-reductie, circulaire economie, duurzame grondstoffen en groene energie”, aldus Daan Schalck. De ambitie: een competitieve en klimaatneutrale industrie en haven in de regio tegen 2050. En dit is mogelijk want de industrie in dit havengebied is bijvoorbeeld al de grootste waterstofhub van de Benelux.

De uitrol van waterstof, de afvang en het gebruik en de opslag (CCUS) van CO2, elektrificatie (met de windmolenparken op zee in Nederland en België) én de bijbehorende infrastructuur zijn cruciaal voor het bereiken van onze klimaatdoelen. Bovendien is dit essentieel voor de verdere ontwikkeling van de Nederlandse en Belgische industrie. In het havengebied North Sea Port gebeurt dit best over de grens heen.

Het Nederlandse en Belgische bedrijfsleven kan hierin uitstekend samenwerken en daarmee een voorloper zijn in Europa en de wereld. In het havengebied North Sea Port werken Belgische en Nederlandse infrastructuurpartners, bedrijven en overheden reeds dagelijks nauw en uitstekend samen. Deze Belgisch-Nederlandse samenwerking is daarmee hét DNA van North Sea Port.

North Sea Port: dé hub voor grensoverschrijdende infrastructuur tussen België en Nederland

Daan Schalck: “Deze samenwerking krijgt, naar mijn overtuiging, perfect gestalte als ook de Belgische en Nederlandse overheden hiervoor een gezamenlijke visie realiseren die de economische ontwikkelingen grensoverschrijdend ondersteunt.”

Tijdens de laatste Thalassa Top - de 2-jaarlijkse top tussen de regeringen van België en Nederland - werd reeds uitgesproken dat de havens van de Schelde-Maas delta een krachtige hefboom vormen om de duurzaamheidsomslag te realiseren. En dat vanuit hun rol van havens als industriële en logistieke toegangspoorten van Europa. Het havengebied van North Sea Port was ook al onderwerp van onderzoek naar grensoverschrijdende belemmeringen tussen Nederland en Vlaanderen onder leiding van onder meer oud minister en minister van staat, Piet Hein Donner. Een belangrijk inzicht hieruit is dat afwijken van de regels meer mogelijk kan maken om grensbelemmeringen weg te werken dan de aanpassing van alle regels. En dat herkennen wij dagelijks.

Er kan én moet dus nu worden versneld met zicht op realisatie. Daarom is het noodzakelijk dat op het vlak van waterstof, elektrificatie en CCUS:

• de nodige bilaterale akkoorden worden gesloten om de samenwerkingsprojecten verder op te schalen;
• spoedig een open toegankelijke, grensoverschrijdende infrastructuur voor zowel waterstof, CO2 als elektriciteit wordt gerealiseerd;
• regelgevende belemmeringen bij voorrang worden weggenomen.

North Sea Port kan daarmee verder uitgroeien tot hét unieke grensknooppunt voor infrastructuur tussen beide landen. “Via het water met de bouw van de Nieuwe Sluis in Terneuzen en via de weg zijn we dat al. Met de spooruitbreiding tussen Gent en Terneuzen in het verschiet zijn we ook daarmee hard op weg. Voor waterstofinfrastructuur hebben Fluxys en Gasunie de grensverbinding voor het pijpleidingennetwerk in het hele havengebied al bepaald in 2026/2027. En we hopen toch ook dat de grensoverschrijdende infrastructuur voor elektriciteit en CO2 in het havengebied ook niet lang op zich zal laten wachten,” dixit CEO Daan Schalck.

"Beschouw de harde grens in het eengemaakte, grensoverschrijdende havengebied slechts als een drempel naar een klimaatneutrale toekomst" - Daan Schalck, CEO North Sea Port

“Mijn boodschap tijdens de missie van Nederland en België is dan ook: werk zonder aarzeling samen, beschouw de grens in het eengemaakte, grensoverschrijdende havengebied daarom slechts als een drempel naar een klimaatneutrale toekomst. En bovenal, versnel onze samenwerking en richt die op uitvoering.”

“Ik hoop dan ook dat het staatsbezoek van het Nederlandse koninklijk paar daarmee de weg opent naar een traditie zoals die van Willem I der Nederlanden die zowel de Universiteit van Gent stichtte als het Kanaal Gent-Terneuzen realiseerde”, aldus Daan Schalck. “Ambitieuze stappen die ooit de kiem hebben gelegd voor onze unieke havenfusie tot North Sea Port.”

Beeld: Project Nieuwe Sluis